جهاد اکبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نوع ديگرى از جهاد كه در آيات و روايات مورد تأكيد فراوان واقع شده «جهاد با نفس» است كه پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)درباره عظمت و اهميت آن چه زيبا بيان مىفرمايند: مَرْحَباً بِقَوْم قَضوُا الْجِهادَ الاَْصْغَرَ وَ بَقِىَ عَلَيْهِمْ الجِهادُ الاَْكْبَرُ فَقيلَ يا رَسولَ اللّهِ مَا الجِهادُ الاَكْبَرُ؟ قال: جِهادُ النَّفْس؛ خوشا به حال گروه و جمعيتى كه جهاد اصغر (مبارزه مسلّحانه در ميدان جنگ) را انجام دادند و براى آنها انجام جهاد اكبر باقى مانده است. از حضرتش سؤال شد: جهاد اكبر چيست؟ پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمودند: جهاد اكبر همان جهاد با نفس است.
لفظ جهاد و مجاهده، به خاطر خصوصيت معنايى كه در بردارد در جايى فرض مىشود كه كسى در برابر انسان قرار بگيرد و با تلاش و صرف نيرو در برابرش خصومت و يا مقاومت به خرج دهد. از همين روست كه با شنيدن لفظ جهاد، جنگ در جبهه و هزينه نمودن نيرو و توان، به ذهن متبادر مىشود. ولى گاهى اوقات دشمن، دشمن داخلى است كه از خصمى، خطرناكتر مىباشد، همانگونه كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مىفرمايند: اَعْدىَ عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتى بَيْنَ جَنْبَيْك ؛ دشمنترين دشمنان تو نفس تو است كه در درون تو مىباشد.
جهاد اكبر (جهاد با نفس) همان مقاومت در برابر خواهشهاى نفس است؛ يعنى انسان در مقابل تمايلات نفسانى، مقاومت و آنها را كنترل نمايد و اگر بخواهند طغيان كنند آنها را سركوب نمايد. پس جهاد اكبر و جهاد بانفس هم نوعى صرف نيرو در مقابل دشمن است، و چون دشمن، داخلى است و مبارزه با خود و خواهشهاى نفسانى بسيار دشوار است آن را جهاد اكبر مىنامند.