متحجر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
متحجر از کلمه "حجر" به معنی سنگ گرفته شده و به آنان که به پویایی در فکر و عمل اعتقادی نداشته و حاضر به درک و پذیرش نو آوری ها نباشند، و اصطلاحا در جمود فکری به سر ببرند، متحجر می گویند.
تعصب و پافشاری بر عقاید و اصول اعتقادی را نباید با تحجر یکی دانست، چرا که عقاید مذهبی مانعی بر سر راه پیشرفت های جاری زندگی نیست و بویژه اسلام، نوآوری ها را با نگاهی مثبت پذیرا شده است و از همین رو توانسته بعد از گذشت چهارده قرن، همچنان بر شمار پیروانش بیفزاید. اما آنچه که از آن به عنوان سد راه و تحجر یاد می شود، پافشاری بر عقایدی است که تغییر آن نه تنها زیانی به دین نمی رساند که در امور جاری زندگی نیز موجب پیشرفت است. از آن جمله می توان به انتقال خون از فردی به فردی دیگر یاد کرد که عده ای از مردم در برخی آیین ها با این کار مخالفاند و چه بسیاری از همین افراد که به دلیل مخالفتشان، جان خود را نیز از دست داده اند. نیز مخالفت برخی با علومی همچون فلسفه، از دیگر نشانه های جمود فکری نزد متحجرین است.
در کشورمان نیز چنین اصرارهای بیجایی بویژه در امور سیاسی و مذهبی وجود داشته و دارد. در دوران نهضت اسلامی هم بسیاری از همین افراد، به هر دلیل از جمله قدرتمند دانستن حکومت پهلوی و بی نتیجه بودن هرگونه مبارزه برای حذف ظلم و ستم، دیگران را از دست زدن به هر اقدامی بر ضد حکومت برحذر می داشتند. تلاش این عده برای جلوگیری از حرکت های انقلاب تا بدان پایه رسید که با تمسک به آیات و روایات، نه تنها افراد تحصیل کرده، که عموم مردم را نیز به بی تفاوتی و در نتیجه خنثی سازی جریان انقلاب فرا می خواندند. از این رو، در ادبیات انقلابی از آنان به عنوان مقدس نماهای واپس گرایی یاد میشود که همه چیز را حرام می دانند و با الغای شعار
جدایی دین از سیاست ، کار فقیهان و عالمان را تنها ذکر دعا و درس و بحث برمی شمارند که نباید در امور دنیوی و سیاسی دخالت کنند و بدین ترتیب، حوزه های علمیه و روحانیت را به سکوت وا میداشتند. امام خمینی درباره این دسته از افراد گفته اند: خون دلی که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده است، هرگز از فشارها و سختی های دیگران نخورده است.
