رجز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَجَزْ (مبارز طلبیدن) (
هل من مبارز) نوعى شعر حماسى و جنگى است كه حروف آن كم است و اجزاى آن نسبت به هم نزديك و به دنبال يكديگر. اين گونه شعر را عربها فقط در جبهه جنگ براى حريف طلبيدن، افتخار ورزيدن، شرافت خويش را بيان كردن حسب و نسب و قبيله خود را معرفى كردن مىخواندند. رجز از آيين نظامى زمان گذشته بود. دو قهرمان در ميدان جنگ نخست در زمينه شرافت و مدح خود و قبيله خود رجز مىخواندند و يا اهداف و عقايد خود را روشن مى ساختند و سپس كارزار مى كردند، نمونه هاى زيادى در تاريخ اسلام موجود است؛ مثل رجز خواندن
عمربن عبدود و على عليهالسلام در
جنگ خندق و رجز خواندن مرحب و على عليهالسلام در
جنگ خیبر و رجزهاى شهداى انقلاب عاشورا در ميدان كربلا. رجز
مرحب : قَدْ عَلِمَتْ خَيْبَر انّى مَرْحَبُ شاكِىَ السِّلاح بَطَلُ مُجَرَّبُ اضْرِبُ احْياناً، وَحيناً اضْرَبُ خيبر مىداند كه من مرحب هستم سراپا سلاح و پهلوان كار آزموده غالبا ضربه مىزنم و گاهى هم ضربه مىخورم. امام على در پاسخ او چنين رجز خواند: انَا الَّذى سمّته امى حيدره كليث غابات شديد قسورة اكليلم بالسّيف كيل السندرة من همانم كه مادرم، حيدر نامم نهاد چون شير بيشه بسيار شجاع شما را با شمشير به سرعت كيل مىكنم.