لانه جاسوسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لانه جاسوسی واژه ای است که ملت انقلابی ایران پس از تسخیر سفارتخانه آمریکا در تهران بر آن محل نهادند. سابقه روابط سیاسی ایران و امریکا به ۲۰ رمضان ۱۳۹۹ برمی گردد که کنگره آمریکا، تأسیس سفارتخانه خود را در ایران به تصویب رسانید و در پی آن رئیس جمهور این کشور، لایحه برقراری رابطه سیاسی میان امریکا و ایران را امضا کرد. دولت امریکا مکانی را برای ساخت سفارتخانه خود در تهران در نظر گرفت که در منابع به منزل امیر نظام و منزل سردار اکرم، نزدیک چهارراه امیر اکرم اشاره شده است. مکانهای یاد شده در آن زمان تقریبا در مرکز شهر واقع شده بود. در اوایل دهه ۱۹۲۰ م (حدود سال ۱۳۰۷ ش)،
هوفمن فیلیپ وزیر مختار امریکا در ایران برای دور کردن سفارتخانه از هیاهوی مرکز شهر، قطعه زمینی را به قیمت شصت هزار دلار و به مساحت ده هزار مترمربع در نقطه شمالی تر شهر از خانواده ای که برای پرداخت بدهی قمار مجبور به فروش آن شده بودند، خریداری کرد. سفارتخانه جدید آمریکا در زمین مذکور ساخته شد و در ۱۴ شهریور ۱۳۳۰ به بهره برداری رسید. این سفارتخانه شامل دفتر اصلی، منازل
سفیر و معاون، یازده آپارتمان برای اقامت های کوتاه مدت، یک فروشگاه، یک رستوران، یک نیروگاه برق، سه استخر شنا و دو زمین تنیس بود. در سال ۱۳۳۲ ش طرح ساختن خیابان تخت جمشید ( طالقانی فعلی) در ضلع جنوبی سفارتخانه اجرا شد. بدین ترتیب سفارتخانه در کنار دو خیابان روزولت (ضلع شرقی) و تخت جمشید (ضلع جنوبی) قرار گرفت. سیزده تفنگدار آمریکایی و تعدادی پلیس ایرانی نیز به محافظت از آن گمارده شدند.
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دولت آمریکا که پس از انجام
کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، حاکمیت و تسلط کامل خود را در ایران تثبیت کرده بود، سیطره خود را از دست داد و سفارتخانه آن دولت در تهران به ستاد ایجاد هماهنگی میان نیروهای مخالف انقلاب تبدیل شد. امریکاییهای ساکن در این سفارتخانه با هماهنگ ساختن فعالیت نیروهای
ضدانقلاب علیه انقلاب اسلامی و ایجاد هماهنگی میان آنان، با بقایای حکومت سابق
رژیم پهلوی به جلوگیری از تثبیت نظام جمهوری اسلامی برآمدند. اما نیروهای انقلاب با حضور دائمی در صحنه و تلاش فراوان، موانع متعدد را یکی پس از دیگری از پیش روی بر می داشتند و سرانجام در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ که به مناسبت سالگرد کشتار دانش آموزان به دست نظامیان شاه، تظاهراتی برپا شده بود، حدود پنجاه نفر از
دانشجویان پیرو خط امام که از جمله مهم ترین نیروهای انقلابی بودند، به سمت سفارتخانه آمریکا حرکت کرده بدون هیچ درگیری، آنجا را به تصرف خود در آوردند. البته در ۲۷ اردیبهشت ماه همان سال، یعنی حدود پنج ماه قبل از آن نیز، در جریان تظاهراتی که در مقابل سفارتخانه امریکا برپا شد، گروهی به داخل سفارتخانه هجوم برده پرچم آمریکا را پایین کشیدند که با مقاومت نگهبانان سفارتخانه از آنجا خارج شدند.
سفارتخانه آمریکا در تهران، دارای دیواری آجری به ارتفاع ۲/۸ تا ۳/۸ متری بود که درهای آهنی بسیار مقاوم در قسمتهای مختلف آن به کار رفته بود. مرکز ارتباطات بسیار مجهز آن در طبقه دوم قرار داشت که دارای درهای آهنی ۲۸ سانتی متر بود و پرونده های طبقه بندی شده نیز در صندوق ها و قفسه های بسیار محکم آن نگهداری میشد. در زمان تصرف این سفارتخانه توسط دانشجویان پیرو خط امام، ۵۲ نفر از اعضای فعال سفارت آمریکا به
گروگان گرفته شدند که ۲۸ نفر آنان نظامی، پنج نفر عضو
سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) و بقیه کارشناسان ارتباطات، اقتصادی، اداری، روابط عمومی، مطبوعاتی و سیاسی بودند.
با تسخیر این سفارتخانه و بررسی اسناد و مدارک موجود در آن، دست داشتن دولت آمریکا در درگیریهای داخلی ایران و نیز اسامی برخی از کسانی که با آن سفارتخانه همکاری داشتند افشا شد و از آن زمان مردم ایران، سفارتخانه آمریکا در تهران را لانه جاسوسی نامیدند.
امام خمینی رهبر انقلاب با استقبال از این حرکت نیروهای انقلابی، آن را انقلاب دوم نامیده، فرمودند: «شما می بینید که الان مرکز فساد امریکا را جوانها گرفته اند و آن لانه فساد را به دست آوردند و امریکا هم هیچ غلطی نمی تواند بکند و جوانها مطمئن باشند که امریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند.» از نظر بین المللی نیز اشغال سفارت آمریکا برای دولتمردان آن کشور رسوایی بزرگی ایجاد کرد و امریکا را که هنوز از زیر ضربه ناگهانی و مهلک از دست دادن محمدرضا شاه در ایران بیرون نیامده بود و همچنان در پی پاسخ «چه کسی ایران را از دست داد؟» بودند، ناگهان با ضربه مهلک تری مواجه کرد. با وقوع این امر برای اولین بار به جهانیان ثابت شد که یک کشور با اراده ملتش توان رویارویی و ایستادگی در مقابل ابرقدرتی مانند امریکا را داشته و حتی می تواند آن را عاجز و وادار به قبول شکست و تسلیم کند. ماک فرگوسون و هولبروک که در دولتهای جانسون و کارتر مسئولیتهای مهمی داشتند در این باره می نویسند: «در حقیقت بحران گروگانها، کشور آمریکا را که در اثر انقلاب ایران گیج شده بود، مانند دیگ آبی به نقطه جوش کامل رساند»
از طرف دیگر پس از این ماجرا، دولت امریکا اقدامات بسیاری را در جهت اعاده حیثیت جهانی خود که با این اقدام نیروهای انقلاب لطمه دیده بود و همچنین آزادی دیپلماتهای به گروگان گرفته شده خود در سفارتخانه مذکور انجام داد که مهمترین آنها عملیات نظامی طبس در پنجم ارد به ثروت، ۱۷۸۹ بود. این عملیات که قرار بود، کماندوهای امریکایی به وسیله هواپیما از طربين صحرای طبس وارد ایران شده و سپس با و در راه لی کوپتر ما در نزدیکی لاند، بارودی فرود آمده و با انجام هماه غافلگیرانه در و باران های امریکایی را آزاد کنند، به،.......................................................... اما و هلیکوپتر ها به یکدیگر با شکست مواجه شد، و امریکایی ها مفتضانه به کشور خود باز گشتند. با شکست این شما با مسئولین و دوم بارداری اسلامی ایران، سرفروشی کاروان های امریکایی را به مجلس شورای اسلامی سپردند، و دولت امریکا نیز از جمهوری اسلامی ایران به آنها گروگان گیری به در دوران بین المللی دادگستری لاه، شکایت کرد. با تفوة امریکا، دادگاه لاهه نیز اقدام جمهوری اسلامی ایران را نقض قوانین بین المللی دانست و حکم به آزادی گروگانها داد، مجلس شورای اسلامی پس از برردهای زیاد پیرامون مسئله گروگانها، سرانجام در یازدهم آبان ۱۲۵۹ با صدور قطعنامه ای که به امضای اکثریت نمایندگان رسید، شرایط چهارگانه زیر را برای حل و فصل این مسئله به دولت جمهوری اسلامی ایران ابلاغ کرد: ۱- دولت امریکا تعهد و تضمین کند که از این پس هیچ گونه دخالت مستقیم و غیرمستقیم سیاسی و نظامی در امور جمهوری اسلامی ایران نکند ۲- آزاد کردن تمامی سرمایه های ایران که در آمریکا و یا مؤسسات متعلق به دولت یا اتباع امریکا در سایر کشورهاست ۳- لغو و ابطال کلیه تصمیمات و اقدامات اقتصادی و مالی علیه جمهوری اسلامی ایران ۴- باز پس دادن اموال شاه معدوم. شرایط مذکور از طریق دولت جمهوری اسلامی ایران به دولت امریکا اعلام شد و امریکا هم دولت الجزایر را واسطه بين خود و ایران برای آزادسازی گروگانها قرار داد. با وساطت دولت الجزایر، انجام مذاکرات متعدد و حل و فصل بعضی از مسائل بین ایران و امریکا سرانجام دولت جمهوری اسلامی ایران پس از گذشت ۴۴۴ روز در سی ام دیماه ۱۳۵۹ اقدام به آزادسازی گروگانهای امریکایی کرد. نتیجه مهم و اساسی تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران، شکسته شدن ابهت امپریالیستی امریکا در جهان و ایجاد روحیه بیداری و بہت مہر کی اس ای ایران هوشیاری و وحدت و همبستگی و در بین ملتها بود. و با آزادی گروگانها، سفارت | امریکا تبدیل به مرکز فرهنگی بزرگی شد. اسناد جاسوسی به و دست آمده در این محل به صورت کتاب چاپ گردید و به مراکز مختلف و مردم عرضه شد. قسمت مرکزی ساختمان تبدیل به دبیرستان سپاه گردید با سویا و اکنون چند مرکز فرهنگی TASR ER OF THE US. SPIDER نظیر معاونت فرهنگی ستاد مشترک سپاه، مرکز آفرینشهای هنری و فرهنگی نیروی مقاومت بسیج و مراکز فرهنگی دیگری در این مکان مستقر هستند که کارهای مختلف فرهنگی در آن انجام می شود.
