جانباز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جانباز به کسی گفته می شود که جان خود را در معرض خطر قرار به دهد؛ اما در اصطلاح به فردی اطلاق می گردد که در راه خدا مبارزه کرده بخشی از اعضای بدن خود را از دست داده باشد.
جریح[ویرایش]
این واژه در ایران برای نخستین بار در قرن سیزدهم هجری قمری و در خلال جنگهای ایران و روس متداول شد. در آن دوره به رزمندگان جانباز می گفتند.
[ویرایش]
قرآن کریم نیز به مناسبتهای مختلف و در چند آیه درباره کسانی که در راه خدا
جهاد کرده به شهادت می رسند و یا مجروح می شوند، سخن رانده است. بویژه در آیات ۱۶۹ تا ۱۷۲ سوره آل عمران ؛ وعده پاداش بسیار به شهیدان و به مجروحان جهاد در راه خدا داده است. در این آیات، جانبازان و ، مجروحان، بخشی از کاروان شهادت شمرده شده اند.
[ویرایش]
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به کسانی که با حکومت شاه مبارزه کرده بر اثر شکنجه های مأموران
ساواک در زندانها آسیب دیده بودند، و همچنین افرادی که در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در
تظاهرات مردمی با گلوله های سربازان شاه مجروح شده بودند، جانباز گفتند. و بعد از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و افزایش تعداد آسیب دیدگان از جنگ، کلمه "جانباز " ، بیشتر در جامعه رواج یافت. تعداد جانبازان جنگ تحمیلی، حدود ۳۰۰ هزار نفر برآورد شده است. مسئولیت رسیدگی به امور این افراد را،
بنیاد مستضعفان به عهده دارد که بعدها بنیاد مستضعفان و جانبازان نام گرفت. اکنون پس از گذشت حدود دو دهه از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، هر از گاهی خبر شهادت جانبازان به گوش می رسد. بیشتر آنان جانبازان شیمیایی هستند که در دوران دفاع مقدس در بمبارانها و حملات شیمیایی نیروهای عراقی مجروح و مسموم شده بودند. در تاریخ معاصر،
حضرت عباس بن علی علیه السلام که بنابر روایات متعدد، پیش از شهادت، دو دست خود را تقدیم دفاع از دین کرد، لقب "جانباز کربلا" گرفت. چهارم شعبان، روز میلاد حضرت ابوالفضل العباس عليه السلام، روز جانباز نام دارد.
[ویرایش]
ایران دارای یکی از بیشترین مجروحان شیمایی در تاریخ است. در میان جانبازان ایرانی افرادی دیده می‌شود که در دوران جنینی و در جریان بمباران شیمایی
سردشت توسط عراق مجروح شیمایی شده و جانباز به دنیا آمدند. جانبازان شیمایی پس از تحمل رنج‌های و بیماری‌های فراوان از دنیا می‌روند.
[ویرایش]
در میان جانبازان ایرانی بجز معلولیت‌های مختلف جانبازان اعصاب و روان نیز دیده می‌شود. ازدواج بسیاری از دختران ایرانی با جانبازان سبب شد تا این افراد و جامعه آسیب کمتری از این مجروحیت‌ها متحمل شوند.
