توبه آیه ۳۸
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ ۚ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ ۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ ﴿٣٨﴾
ای اهل ایمان! شما را چه عذر و بهانه ای است هنگامی که به شما گویند: برای نبرد در راه خدا باشتاب (از شهر و دیارتان) بیرون روید؛ به سستی و کاهلی می گرایید (و به دنیا و شهواتش میل می‌کنید؟!) آیا به زندگی دنیا به جای آخرت دل خوش شده اید؟ کالای زندگی دنیا در برابر آخرت جز کالایی اندک نیست. (۳۸)
ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز دنيا قانع شده اند؟
يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا مَا لَكمْ إِذَا قِيلَ لَكمُ انفِرُوا فى سبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلى الاَرْضِ ... كلمه « اثاقلتم » اصلش « تثاقلتم » بوده مانند « اداركوا » كه اصلش « تداركوا » بوده ، و همچنين كلماتى ديگر نظير آن ، و گويا در اين كلمه معناى ميل نهفته شده ، و به همين جهت با كلمه « الى » متعدى شده ، و گفته شده است : « اثاقلتم الى الارض » و معنايش اين است كه با گرانى ميل كرديد به سوى زمين ، و يا اين است كه تثاقل ورزيديد در حالى كه ميل مى كرديد به زمين . و مقصود از « نفر در راه خدا » سفر كردن براى جهاد است . أَ رَضِيتُم بِالْحَيَوةِ الدُّنْيَا مِنَ الاَخِرَةِ مثل اينكه در اينجا در كلمه « رضا » معناى قناعت نهفته كه با حرف « من » متعدى است ، همچنانكه خود ما هم مى گوئيم : « من از مال به خوبش راضيم » يعنى قانعم ؛ و يا مى گوئيم : « من از همه اين مردم به دوستى با فلانى راضيم » يعنى قانعم . و بنا بر اين ، در حقيقت در كلام نوعى عنايت مجاز بكار رفته ، و چنين مى فهماند كه زندگى دنيا يك درجه پستى از زندگى آخرت است ، و زندگى دنيا و آخرت يكى حساب شده ، و مردم مورد نظر آيه از اين زندگى به درجه پستش قناعت كرده اند و جمله « فما متاع الحيوه الدنيا فى الاخره الا قليل » هم به اين عنايت مجاز، اشعار دارد. بنابر آنچه كه گذشت ، معناى آيه شريفه اين است : اى كسانى كه ايمان آورده ايد! چه شده است شما را وقتى كه پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) (بمنظور تعظيم اسم آنجناب در آيه ذكر نشده ) به شما مى گويد براى جهاد بيرون شويد تثاقل و كندى مى كنيد، مثل اينكه دلتان نمى خواهد به جهاد برويد، مگر از زندگى آخرت به زندگى دنيا قناعت كرده ايد؟ اگر چنين است بدانيد كه زندگى دنيا نسبت به زندگى آخرت جز يك زندگى پست و اندكى نيست .
