استبداد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استبداد به معنی خودسری و خودکامگی است. فرد یا حکومتی که این شیوه را به کار می برد مستبد نامیده می شود. از نظر سیاسی به حکومتی که مردم در آن نقش ندارند، حکومت استبدادی می گویند. اگر حاکم یک کشور در کارهای خود رأی اکثریت مردم را محترم نشمارد، نظام حکومتی آن کشور، هر نامی داشته باشد، استبدادی خواهد بود. در حکومت استبدادی، زمامدار از قانونی که به تصویب اکثریت مردم رسیده باشد پیروی نمی کند. قدرت او نامحدود است. مجلسی که نماینده واقعی مردم باشد به وجود نمی آید. بر کارها نظارت و جود ندارد. همه کارهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور در دست یک نفر است. او خود قانون وضع می کند، دستور آن را می دهد ، همکارانش را خود برمی گزیند یا از کار برکنار می کند. از روزگاران باستان بسیاری از کشورهای جهان حکومت استبدادی داشته اند. بابل، آشور، ایران، چین و بسیاری از کشورهای دیگر، به همین شیوه اداره می شدند. فرعون های مصر خود را خدا می دانستند و مردم را به ستایش خویش می خواندند.
از هنگام پیدایش سلطنت در ایران تا زمان
انقلاب مشروطیت شاه همه کاره کشور بود و از محدودیتی برخوردار نبود. همه کارهای مملکت زیر نظر شاه صورت می گرفت. پس از پیروزی انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس، نمایندگان مردم وارد صحنه سیاست و قانونگذاری شدند. ولی مشروطیت نیز دیری نپایید و پس از فروپاشی سلسله قاجار، حکومت پهلوی نیز به شکل استبدادی حکمرانی کرد و اصول مشروطیت را که در قانون اساسی آن آمده است، عملا ندیده گرفت. ولی سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت پهلوی و محمدرضا، آخرین پادشاه مستبد ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ سقوط کرد و نظام جمهوری اسلامی با رأی مردم جایگزین آن شد.
