میدان ژاله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
"میدان ژاله" نام سابق "میدان شهدا" در جنوب شرق تهران است. امروزه این میدان از شمال و جنوب به خیابان ۱۷ شهریور، از شرق به خیابان پیروزی و از غرب به خیابان مجاهدین اسلام منتهی می شود. در دوره قاجار به جای این میدان، دروازه ای قرار داشت که به "دوشان تپه" معروف بود. دوشان به زبان آذری یعنی خرگوش؛ و چون در آن زمان در کوههای نزدیک این منطقه خرگوش زیادی زندگی می کرد، به این نام مشهور شده بود. در زمان
ناصرالدین شاه کوه های دوشان تپه شکارگاه سللنتی به حساب می آمد و ناصرالدین شاه غالبا برای گردش و شکار به کاخ خود در آن منطقه می رفت. در دوران رضاشاه، دروازه دوشان تپه و سایر دروازه های تهران به منظور توسعه و نوسازی شهر تخریب شدند و مدتی بعد قسمتهای زیادی از این منطقه تبدیل به پادگانهای نظامی شد. در دوره حکومت
محمدرضاشاه در نزدیک دروازه سابق، میدانی ساخته شد که "ژاله" نام گرفت.
در زمان شکل گیری انقلاب اسلامی، میدان ژاله و خیابانهای اطراف آن به عنوان یکی از مراکز فعالیت انقلابیون شناخته می شد. در ساعات پایانی ۱۰ شهریور ۱۳۵۷، در یکی از خیابانهای اطراف میدان ژاله، مأمورین حکومت پهلوی با حمله به گروهی از مردم که در حال خارج شدن از جلسه سخنرانی مذهبی بودند چند تن را به شهادت رساندند. به همین خاطر مردم محل، نام میدان ژاله را به میدان شهدا تغییر دادند. چند روز بعد حادثه هفدهم شهریور در این میدان رخ داد. در راهپیمایی ۱۶ شهریور، اعلام شد که فردا جمعه، ۱۷ شهریور در میدان ژاله تظاهراتی برپا می شود . مقامات حکومت پهلوی که نگران گسترش اعتراضهای ضد حکومتی بودند، تصمیم گرفتند ضمن اعلام حکومت نظامی با این تجمع مقابله کنند.
در نخستین ساعات صبح جمعه ۱۷ شهریور، اعلامیه برقراری
حکومت نظامی در تهران و یازده شهر از رادیو پخش شد. اما بسیاری از مردم از آن آگاه نبودند. با حضور مردم در میدان ژاله، این محله به محاصره سربازان نظامی در آمد و پس از مدتی به روی حاضرین آتش گشوده شد. تعداد زیادی از مردم شهید یا زخمی شدند. بعدها این روز به جمعه سیاه" معروف شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به طور رسمی نام "میدان ژاله به میدان شهدا" تغییر یافت.
